Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na dayanarak, 16/12/2010 tarihinde kabul ettiği 2932 sayılı Kurul Kararı ile elektrik piyasasında faaliyet gösteren 21 adet bölgesel dağıtım şirketinin 2011-2015 yılları arasındaki dönem için kayıp-kaçak hedeflerini belirlemiş ve kamuoyuyla paylaşmıştı. Buna göre, her bir dağıtım bölgesi için ayrı ayrı belirlenen bu oranların altında kalan kayıp-kaçak, ulusal tarifeye yansıtılacak ve tüketicilerden karşılanacaktı. Belirlenen oranların üzerindeki kayıp-kaçağın maliyetleri ise ilgili dağıtım şirketinin üzerinde kalacaktı.
2009 Yılı Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi doğrultusunda dağıtım bölgelerinin işletme hakkı devri suretiyle özelleştirme çalışmaları devam ederken bazı bölgelerin hedeflenen kayıp-kaçak oranlarının oldukça düşük belirlendiği, fiili oranların hedeflerin çok üzerinde kaldığı, belirlenen hedeflerin revizyona ihtiyaç duyduğu, bu hedeflerin esas alınması halinde özelleştirmelerin tehlikeye gireceği yönündeki iddia ve görüşler, EPDK tarafından da dikkate alınmıştır. EPDK, 15/11/2012 tarihli ve 4128 sayılı Kurul Kararıyla, özelleştirilmesi henüz sonuçlandırılmamış olan Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, Vangölü Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, Aras Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi, Toroslar Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi ve Boğaziçi Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin 2013- 2015 tarife yıllarına ilişkin dağıtım faaliyeti kayıp kaçak hedefi (KKH) oranlarını, fiili durumu da göz önünde bulundurarak yeniden belirlemiştir.
Revize Edilen Kayıp-Kaçak Hedefi Oranları
|
|
2013
|
2014 |
2015
|
|
DİCLE EDAŞ
|
71,07% |
59,03% |
49,03% |
|
VANGÖLÜ EDAŞ
|
52,10% |
43,27% |
35,94% |
|
ARAS EDAŞ
|
25,70% |
21,35% |
17,73% |
|
TOROSLAR EDAŞ
|
11,80% |
11,25% |
10,72% |
|
BOĞAZİÇİ EDAŞ
|
10,76% |
10,26% |
9,78% |
EPDK’nın belirlemiş olduğu bu revize hedefler üzerinden özelleştirmeler yapılarak tamamlanmıştır. Bu arada, piyasadaki gelişmeler ve ülke ihtiyaçları dikkate alınarak kabul edilen 14/03/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile Türkiye elektrik piyasası için yeni bir yasal çerçeve oluşturulmuş ve 4628 sayılı Kanun’daki EPDK’nın görevleri dışındaki, elektrik piyasasına ilişkin hükümler yürürlükten kaldırılmıştır.
Ancak, özelleştirme sonrası dönemde özellikle Dicle, Van Gölü ve Aras dağıtım bölgelerinde dağıtım şirketlerinin hedeflenen kayıp-kaçak oranlarını yakalaması mümkün olamamıştır. Örneğin, 4128 sayılı Kurul Kararında Dicle EDAŞ için 2014 yılı kayıp kaçak hedefi yüzde 59 olarak belirlenmiş olmasına rağmen fiili kayıp kaçak oranı yüzde 75’ler civarında gerçekleşmiştir. Aradaki 16 puanlık farka Dicle EDAŞ katlanmak durumunda kalmıştır. Benzer durumdaki bölgesel dağıtım şirketleri son zamanlarda EPDK tarafından 2010-12 yıllarında belirlenen hedeflere ilişkin itirazlarını daha bir yüksek sesle dile getirmeye başlamıştır. Konu hakkında Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.’nin söz konusu şirketleri destekleyen açıklamaları ve en son 2012 yılında belirlenen oranların revize edilmesi konusunda EPDK’ya yetki verilmesi gerektiği yönündeki görüşleri sonrasında yasama çalışmaları başlatılmıştır.
Bu doğrultuda, 27/03/2015 tarihinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilen ve 15/04/2015 tarihli ve 29327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6639 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 18 inci maddesiyle 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na eklenen “Dağıtım sistemindeki kayıpların azaltılmasına ilişkin tedbirler” başlıklı Geçici 18 inci maddeyle EPDK’ya gerekli değişiklikleri yapmak üzere yetki verilmiştir. Söz konusu madde aşağıdaki şekildedir:
“GEÇİCİ MADDE 18 – (1) 1/1/2016 tarihine kadar, teknik ve teknik olmayan kayıplarının oranı ülke ortalamasının üzerinde olan dağıtım bölgelerinde, diğer dağıtım bölgelerinden farklı düzenlemeler yapılmasına, hedef kayıp-kaçak oranlarının bir önceki yılın gerçekleşmeleri dikkate alınarak ve sonraki uygulama dönemleri de dâhil olmak üzere yeniden belirlenmesine Kurul yetkilidir.”
Önümüzdeki günlerde EPDK’nın kendisine verilmiş olan bu yetkiyi kullanarak, başta Dicle, Van Gölü ve Aras olmak üzere kayıp-kaçak oranları ülke ortalamasının üstünde olan dağıtım bölgeleri için yeni hedefler belirlemesi beklenmektedir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu ve Yargıtay 3. Dairesinin kayıp-kaçak bedellerinin tüketicilerden tahsili uygulamasını hukuka aykırı bulduğu kararlarından sonra EPDK’nın kayıp-kaçak hedeflerine ilişkin oranları yükseltmesi ve bu kayıp-kaçak maliyetini yine tarifeler üzerinden tüketicilere yansıtması kayıp-kaçak tartışmalarını alevlendireceği düşünülmektedir.
Посмотреть формате PDF