Новости Вернуться

Genel 05.05.2020

KORONAVİRÜS SALGINI İLE MÜCADELE KAPSAMINDA SOSYAL İZOLASYONU SAĞLAMAK ÜZERE SÜRE UZATIMI, ERTELEME VE UZAKTAN ÇALIŞMAYA YÖNELİK ALINAN YENİ TEDBİRLER

KORONAVİRÜS SALGINI İLE MÜCADELE KAPSAMINDA SOSYAL İZOLASYONU SAĞLAMAK ÜZERE SÜRE UZATIMI, ERTELEME VE UZAKTAN ÇALIŞMAYA YÖNELİK ALINAN YENİ TEDBİRLER  
 
 
 
I. GİRİŞ
 
Tüm dünyada görülmeye başlanması nedeniyle Dünya Sağlık Örgütü tarafından 12/03/2020 tarihinde pandemi olarak ilan edilen koronavirüs (“Covid-19”) salgını sebebiyle ekonomik ve sosyal hayata ilişkin Dünya’da ve Türkiye’de birtakım düzenlemeler yapılması yoluna gidilmiştir. Bu kapsamda 17/04/2020 tarihli ve 31102 sayılı Resmî Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 7244 Sayılı Yeni Koronavirüs Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun (“7244 Sayılı Kanun”) uyarınca ekonomik ve sosyal hayat açısından çeşitli önlemler alınmıştır. 7244 Sayılı Kanun madde 2 uyarınca da Covid-19 salgını zorlayıcı sebep olarak kabul edilmiş ve yol açmış olduğu sorunlara çözüm bulabilmek ve sosyal izolasyonu sağlayabilmek adına süre uzatım, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma gibi yöntemler benimsenmiştir. İşbu bilgi notu 7244 Sayılı Kanun madde 2 ile Covid-19 salgının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılmasına ilişkin yapılan düzenlemelere dair değerlendirmelerimizi ihtiva etmektedir.
 
II. SÜRE UZATIMI
 
• Depoculuk Lisansları Geçerlilik Süresi 
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-a uyarınca 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu (“5300 Sayılı Kanun”) madde 8 uyarınca lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunmak için Bakanlıktan depoculuk lisansı alınması zorunlu tutulmuştur. 7244 Sayılı Kanun madde 2/1-a ile 5300 Sayılı Kanun kapsamında verilmiş lisanslardan 2020 yılı içerisinde geçerlilik süresi dolacak olan lisansların geçerlilik süresi “bir yıl” uzatılmıştır. 
 
• Denize Elverişlilik Belgelerinin Geçerlilik Süresi
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-b ile; 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun (“4922 Sayılı Kanun”) kapsamında ticaret gemilerine düzenlenen ve 11/3/2020 tarihi ile 31/7/2020 tarihi aralığında süresi dolan veya dolacak denize elverişlilik belgelerinin süresi, 1/8/2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Ayrıca Ulaştırma ve Altyapı Bakanı’na geçerlilik süreleri uzatılan denize elverişlilik belgelerinin süresini, geçerli olduğu son tarihin bitiminden itibaren 3 aya kadar tekrar uzatma yetkisi verilmiştir.
 
• 4922 Sayılı Kanun Kapsamında Denetlemeler
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-c ile, 4922 Sayılı Kanun’un 3’üncü maddesi kapsamında yapılacak denetlemeler ertelenmiştir. 4922 Sayılı Kanun madde 3 ticaret gemilerinin tahsis edildikleri işlere ve yapacakları yolculuklara göre denetlenmesini düzenlemiştir. Anılan denetlemenin söz konusu ticaret gemilerinin tekne, makine, kazan, genel donanım, can kurtarma, yangından korunma ve yangın söndürme ve sair araç ve teferruatının yönetmeliği gereğince barındırmaları gereken özelliklere ilişkin yılda en az bir defa yapılacağı öngörülmüştür. 4922 Sayılı Kanun yolcu gemileri hariç olmak üzere ticaret gemilerinin sualtı denetlemelerinin iki yılda bir yapılabileceğini düzenlemiştir. 7244 Sayılı Kanun ile söz konusu denetlemeler 01/08/2020 tarihine kadar ertelenmiştir. Anılan erteleme süresinin ise 3 aya kadar uzatılması noktasında Ulaştırma ve Altyapı Bakanı’nın yetkili olduğu düzenlenmiştir.
 
III. TOPLANTI ERTELEME 
 
7244 Sayılı Kanun ile Covid-19 salgınının neden olduğu problemleri en aza indirgemek adına sosyal izolasyonun amaçlandığı açıkça görülmektedir. Bu kapsamda fiziksel olarak insanları bir araya getiren faaliyetlerin Covid-19 salgını nedeniyle ileriki bir tarihe ertelenmesi yöntemi benimsendiğini söylemek mümkündür. Anılan düzenleme ile dernek ve kooperatif genel kurul toplantılarına yönelik olarak özel hüküm düzenlenmiştir. 7244 Sayılı Kanun 2 nci maddesinin (ç), (d), (e) ve (f) fıkraları, hangi toplantıların erteleneceğini düzenlemiştir. Ertelenen toplantılar şu şekildedir;
 
• Dernek Genel Kurul Toplantıları
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-ç, dernek genel kurullarına ilişkin düzenleme ihtiva etmektedir. 5253 sayılı Dernekler Kanunu (“Dernekler Kanunu”) ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (“TMK”)’nda öngörülmüş olan ve dernekler tarafından verilecek bildirim ve beyannamelerin verilişi ile dernek genel kurul toplantıları 31/07/2020 tarihine kadar ertelenmiştir. İçişleri Bakanına derneklere dair anılan erteleme sürelerini 3 aya kadar uzatma yetkisi verilmiştir. Ertelenen genel kurul toplantılarının ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılacağı öngörülmüştür. Covid-19 salgını sebebiyle ertelenen dernek genel kurulları sebebiyle derneklerin mevcut organlarının görev, yetki ve sorumlulukları ise erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edeceği düzenleme kapsamına alınmıştır. Bu bent altındaki düzenlemeler 10/03/2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulama alanı bulacaktır.
 
• Kooperatif Genel Kurulları
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-d ile, kooperatiflerde 2020 yılı içinde yapılması gereken olağan genel kurul toplantıları ertelenmiştir. Söz konusu erteleme süresi dernekler ile paralellik göstermektedir. Bu kapsamda kooperatif genel kurulları 31/07/2020’ye kadar ertelenmiştir. Anılan erteleme süresini 3 aya kadar uzatma yetkisi ilgili Bakan’a verilmiştir. 7244 Sayılı Kanun kapsamında ertelenen genel kurul toplantıları, ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılabilecektir. Covid-19 salgını sebebiyle yapılamayan genel kurullar sebebiyle kooperatiflerde mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edeceği de düzenlenme kapsamındadır. Bu bent altındaki düzenlemeler 10/03/2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulama alanı bulacaktır.
 
• 5996 Sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu (“5996 Sayılı Kanun”) ve 5200 Sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu (“5200 Sayılı Kanun”) Kapsamında Ertelenen Genel Kurullar
 
5996 Sayılı Kanun uyarınca genel kurul, birliği temsil eden en yetkili organdır. İlgili mevzuatta söz konusu genel kurulun olağan ve gerektiğinde olağanüstü olarak toplanacağı düzenlenmiştir. Olağan toplantının dört yılda bir, mali toplantının ise iki yılda bir yapılması zorunlu tutulmuştur. 5200 Sayılı Kanun kapsamındaki genel kurulun ise üye tamsayısının salt çoğunluğu ile olağan; denetim kurulunun veya yönetim kurulunun kararı yahut genel kurul üyelerinin üçte birinin yazılı talebiyle olağanüstü toplanabileceği düzenlenmiştir. 7244 Sayılı Kanun madde 2/1-e ile yukarıda anılan genel kurul toplantıları 31/07/2020 tarihine kadar ertelenmiştir. Ayrıca Tarım ve Orman Bakanı’na bu süreleri 3 aya kadar uzatma yetkisi verilmiştir. Anılan genel kurul toplantılarının ertelemenin sona erdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılabileceği düzenleme kapsamına alınmıştır. Covid-19 salgını sebebiyle ertelenen genel kurullarda yeni organların seçilemeyecek olması durumu söz konusu olacağından mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının devam edeceği de anılan kanun kapsamındadır. Bu halde mevcut organların görev, yetki ve sorumluluklarının erteleme süresi sonrasında yapılacak ilk genel kurula kadar devam edeceği belirtilmiştir. Bu bent altındaki düzenlemeler de 10/03/2020 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere uygulama alanı bulacaktır.
 
• TOBB Birlik Genel Kurulu
 
7244 sayılı Kanun madde 2/1-f uyarınca 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu madde 61 doğrultusunda toplam 365 oda ve borsa temsilcilerinin katılımıyla her yıl Mayıs ayı içinde toplanan TOBB Genel Kurulunun 2020 yılı toplantısı ertelenmiştir. Anılan düzenlemede 2020 TOBB Genel Kurulunun 2021 yılı Genel Kurulu ile birlikte yapılması öngörülmektedir.
 
• Köy veya Mahalle Muhtarlığının Herhangi Bir Sebeple Boşalması Halinde Yapılacak Seçimler
 
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu 33’üncü köy veya mahalle muhtarlığının herhangi bir sebeple boşalması halinde, boşalan muhtarlıklar için her yıl Haziran ayının ilk Pazar günü seçim yapılacağı; maddenin devamında ihtiyar meclisi veya heyeti seçiminin yapılması gerektiği hallerde ise köy veya mahalle muhtarlığının da boşaldığı durumlarda Haziran ayı beklenmeksizin her iki seçimin birlikte yapılacağı düzenlenmiştir. Ancak, 7244 Sayılı Kanun madde 2/1-g ile 2972 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesi kapsamına giren seçimlerin 2020 yılında yapılmayacağı öngörülmüş olup, bu seçimler en erken 2021 yılında yapılabilecektir.  
 
• 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu (“4688 Sayılı Kanun”) ’nda Öngörülen Tespit Süreleri 
 
4688 Sayılı Kanun’un 30/2-a maddesinde sendika ve konfederasyonların üye sayılarının belirlenmesinde kurumlarca yapılacak tespite ilişkin toplantının her yıl 15 Mayıs tarihinden sonra beş iş günü içerisinde kurumca belirlenerek sendikalara bildirilen yer ve günde yapılacağı düzenlenmiştir. Ancak Covid-19 salgınının neden olmuş olduğu sosyal durum hasebiyle bu toplantının yapılmasının sakıncalı olması göz önünde tutulmuş ve 7244 Sayılı Kanun madde 2/1-h uyarınca 2020 yılı için toplantı tarihi olarak 15/07/2020 tarihinin esas alınacağı öngörülmüştür. Anılan düzenlemeye göre yapılacak olan tespitin en geç 31/07/2020 tarihine kadar Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına gönderilmesi gerekmektedir. 
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-h’nin devamında; 4688 Sayılı Kanun madde 30/2-b uyarınca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından kurumlardan ve sendikalardan gelen müşterek imzalı listeler üzerinden yapılacak tespitin ise 15/07/2020 tarihi esas alınarak yapılması gerektiği düzenlenmiştir. 4688 Sayılı Kanun’da söz konusu tespitin her yıl temmuz ayının ilk haftasında Resmî Gazete ’de yayımlanacağı öngörülmesine karşın 7244 Sayılı Kanun ile bu süre Eylül ayının ilk haftasına uzatılmıştır. Cumhurbaşkanı, 7244 Sayılı Kanun ile uzatılmış olan süreleri 15 Mayıs 2021 tarihine kadar uzatabilecektir.
 
• 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu (“6356 Sayılı Kanun”) Uyarınca Uzayan Süreler
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-ı uyarınca 6356 Sayılı Kanun kapsamında düzenlenen yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreleri maddenin yürürlüğe girdiği 17/04/2020 tarihinden itibaren üç ay süreyle uzatmıştır. Cumhurbaşkanı, üç aylık uzatma süresinin bitiminden itibaren üç aya kadar daha süreyi tekrar uzatabilecektir. 
 
IV. UZAKTAN ÇALIŞMA
 
• Ar-Ge Faaliyetleri Kapsamında Uzaktan Çalışma
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-ğ ile, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun (“5746 Sayılı Kanun”) ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu (“4691 Sayılı Kanun”) kapsamında getirilen düzenlemeler ile Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında ve Bölge sınırları içinde yürütülen faaliyetlerin Bölge dışında da yürütülmesi mümkün hale getirilmiştir. Bu noktada 5746 Sayılı Kanun ve 4691 Sayılı Kanun’un girişimcilere, Ar-Ge/tasarım çalışması yapanlara önemli teşvik, destek ve muafiyetler tanıdığı hususuna değinilmesi yerinde olacaktır. Anılan muafiyetlere kurumlar vergisi teşviki, gelir vergisi stopajı teşviki, katma değer vergisi istisnası, sigorta primi desteği gibi örnekler vermek mümkündür. 5746 Sayılı ve 4691 Sayılı kanun hükümlerine göre, işletmelerin örneklendirilen muafiyetlerden yararlanabilmeleri için Ar-Ge veya tasarım projeleri sonucu elde ettikleri teknolojik ürünün üretilmesi için gerekli yatırımı, Teknoloji Geliştirme Bölgesinde (“Bölge”) yapmaları gerekmektedir. Anılan kanunlar ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği uyarınca girişimcilere belirli şartlar doğrultusunda Bölgede yürütülen proje ile ilgili olarak Bölge dışında çalışma istisnası tanındığını söylemek mümkündür. Söz konusu istisna haricinde 7244 Sayılı Kanun ile Bölge içerisinde yürütülen faaliyetlere ilişkin uzaktan çalışma yöntemi benimsenmektedir. Bu kapsamda Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde yürütülen faaliyetlerin Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında da aynı zamanda Bölge sınırları içinde yürütülen faaliyetlerin Bölge dışında da yürütülmesine imkân tanınmıştır. Anılan hükmün, 10/03/2020 tarihinden itibaren dört ay süreyle sınırlı olmak üzere uygulanması öngörülmüştür. 7244 Sayılı kanun kapsamında söz konusu uzaktan çalışma iznini verme yetkisi Sanayi ve Teknoloji Bakanı’na tanınmış durumdadır. Bu kapsamda uzaktan çalışma izninin verildiği ilk dört aylık sürenin bitiminde Sanayi ve Teknoloji Bakanı’na üç aya kadar bu süreyi uzatması yetkisi de verilmiştir.
 
• Hazinenin Özel Mülkiyetindeki Taşınmazlara İlişkin Online Yapılabilecek İşlemler
 
7244 Sayılı Kanun madde 2/1-i ile, Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların satışı, kiraya verilmesi, trampası, arsa veya kat karşılığı inşaat yaptırılması ve sınırlı ayni hak tesisi işlemleri ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiraya verilmesi ve kullanma izni verilmesi ihalelerinin elektronik ortamda yapılabilmesi mümkün kılınmıştır. Bu kapsamda 31/07/2020 tarihine kadar hizmet bedeli karşılığında Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bağlı ve ilgili kuruluşları ile bunların iştiraklerine ait teknik altyapı kullanılmak suretiyle elektronik ortamda yukarıda anılan işlemler yapılabilecektir. 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 74’üncü maddesinde düzenlenmekte olan ve yukarıdaki değişiklik kapsamına anılan ihalelere ilişkin esasları belirleme yetkisi Maliye Bakanlığı’ndadır. Ancak anılan ihalelere ilişkin usul ve esasları belirleme noktasında mevcut düzenlemenin yanında 7244 Sayılı Kanun ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na da yetki verilmiş durumdadır.  Süre uzatım yetkisi Çevre ve Şehircilik Bakanı’na tanınmış olup anılan yetki doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanı bu süreyi 3 aya kadar uzatılabilecektir.
 
Saygılarımızla
 
LBF Partners