01 Ağustos 2012 tarihinde Ankara’da imzalan Sosyal Güvenlik Anlaşması, 06 Şubat 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Anlaşma aslında yine 1 Ağustos 2012 tarihinde Ankara’da imzalanan Türkiye ile Kore arasındaki Serbest Ticaret Anlaşmasına paralel olarak, bu anlaşma kapsamındaki hizmetlerin serbest dolaşımını tamamlamak amacıyla imzalanmıştır.
Anlaşma’nın 28 inci maddesi uyarınca yürürlüğe girebilmesi için, her bir akit devletin diğer tarafa bütün iç prosedürlerin tamamlandığına ilişkin diplomatik bildirimde bulunması gerekmektedir. Bu çerçevede, Sosyal Güvenlik Anlaşması son bildirimin alındığı ayı izleyen üçüncü ayın birinci gününde yürürlüğe girecektir.
Sosyal Güvenlik Anlaşması her iki ülke arasında sosyal güvenlik alanındaki ilişkileri düzenlemek ve disiplin altına almak amacıyla yapılmıştır. Bu kapsamda, Anlaşma sigortalılık süresi, yardımlar ve aylıklar gibi konuları düzenlemiştir. Bu Anlaşma yürürlüğe girdikten sonra, Kore’de veya Türkiye’de çalışan diğer akit devlet vatandaşları sosyal güvenliğe ilişkin haklarından mahrum kalmadan, hak kaybına uğramadan diğer akit devlette hizmetlerine devam edebilecekler. Bu hükümler, akit devletlerden birinin mevzuatına tabi olan herhangi bir kimseye veya böyle bir kimsenin bakmakla yükümlü olduklarına veya geride kalanlarına da tatbik olunacaktır.
Sosyal Güvenlik Anlaşması kapsamında başka türlü ifade edilmediği takdirde, anlaşmanın kişisel uygulama alanı içerisinde kalmak koşuluyla, her iki akit devletten birinin ülkesinde ikamet eden bir kişinin, akit devletin mevzuatının uygulanmasında akit devlet vatandaşı ile eşit muamele göreceği kabul edilmiştir. Bir akit devletin mevzuatı uyarınca kazanılan yardımlar, anlaşmanın kişisel uygulama kapsamı içerisinde kalan kişilere, diğer akit devlette oturmaları halinde de aynı oranda ödenmeye devam edilir.
Sosyal Güvenlik Anlaşması ile çalışan kişilerin hangi akit devletin mevzuatına tabi olacağı konusunda ortaya çıkabilecek karışıklığı önlemek için de düzenleme getirilmiştir. Bu bağlamda, genel kural, bir akit devlette çalışan kişinin çalışmaları ile ilgili olarak o ülkenin mevzuatına tabi olmasıdır. Ancak, bir akit devletin sınırları içerisinde ikamet eden ve diğer akit devletin veya her iki akit devletin sınırları içerisinde bağımsız çalışan kişi, çalışmalarına istinaden sadece birinci akit devletin mevzuatına tabi olacaktır. Her iki akit devletin sınırları içerisinde çalışmakta olan veya bir akit devletin sınırları içerisinde bağımsız olarak çalışan ve diğer akit devlet sınırları içerisinde istihdam edilen kişi ise sadece sınırları içerisinde normal olarak ikamet ettiği akit devletin mevzuatına tabi olacaktır. Çalışan kişi memur ya da memur niteliklerine tabi personel ise, bu personeli çalıştıran idarenin bağlı olduğu akit devletin mevzuatına tabi olacaktır. Anlaşma, 8 ila 10 uncu maddeleri arasında geçici görevlendirme, uluslararası taşımacılık işletmeleri personeli ve gemide çalışanlar konusunda özel düzenlemeler öngörmüştür
Akit devletlerim yetkili makamları Sosyal Güvenlik Anlaşması’nın uygulanabilmesini sağlamak için gerekli önlemleri alan İdari Düzenleme metni imzalayacaklardır. Uygulama yönetmeliğine benzeyen bu Düzenleme ile her bir akit devletin irtibat kurumları belirlenecektir.
Sosyal Güvenlik Anlaşması kapsamında yetkili makamlar diğer akit devletin makamlarından bilgi paylaşımı isteyebileceklerdir. Paylaşılacak bilgiler gizlilik kapsamında korunacaktır. Ayrıca, akit devletlerin yetkili makamları tarafından düzenlenen belgeler veya sertifikalar diplomatik veya konsolosluk tasdik işlemlerinden muaf tutulacaktır. Bir akit devlette düzenlenen belge, diğer akit devlet tarafından doğru ve tam kopya olarak kabul edilecektir.
Sosyal Güvenlik Anlaşması’nın yorumu veya uygulanmasına ilişkin bir ihtilafın ortaya çıkması durumunda, akit devletlerin yetkili makamları tarafından dostane görüşme ile çözümlenir. Ancak, 6 aylık bir süre içerisinde dostane çözüm ile sonuca ulaşılamaz ise tahkim yargılaması yoluyla uyuşmazlık çözümlenir. Taraflar söz konusu tahkim mekanizmasının oluşumunu ve çalışma yöntemlerini ortaklaşa kararlaştıracaklardır.
Bu Anlaşma süresiz olarak yapılmıştır. Ancak, akit devletlerden biri bu Anlaşmayı feshetmek isterse, bu fesih durumunu niyet edilen fesih tarihinden en az altı ay önce diplomatik yolla diğer akit devlete bildirmelidir.
View in PDF Format