Publications Come back

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik Yayımlandı

22.12.2015

 

Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) 15.07.2015 tarihli ve 29417 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Yönetmelik, Mayıs 2015’te yürürlüğe giren 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a (“Kanun”) dayanılarak çıkarılmış olup; elektronik iletişim araçlarıyla yapılan ticari iletişime dair bilgi verme yükümlülüklerine ve ticari elektronik iletilerde uyulması gereken hususlara ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

Yönetmelik, gerçek ve tüzel kişilerin mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak veya bunları başkaları adına yapmak amacıyla elektronik iletişim araçlarıyla yapılan her türlü ticari iletişimi kapsamaktadır. Yönetmeliğin 2’nci maddesinin ikinci fıkrasında Yönetmeliğin kapsamı dışında kalan hususlar sayılmıştır. Buna göre, Yönetmelik; 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu kapsamındaki işletmecilerin abone ve kullanıcılarına; münhasıran kendi mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak amacıyla gönderdiği ticari elektronik iletilere, vakıf üniversitelerinin öğrencilerine ve bunların velilerine gönderdiği iletilere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile kamuya yararlı dernekler ve vergi muafiyeti sağlanan vakıfların, kendilerine ait ticari işletmelerin faaliyetleriyle ilgili olarak üyelerine gönderdiği iletilere, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun hükümlerine göre radyo ve televizyon yayıncılığı yapan kuruluşlarca, kamuoyunu bilgilendirmek ve eğitmek amacıyla yapılan yayın hizmetlerine ilişkin bilgilendirme iletilerine ve devlet, mahalli idareler ve diğer kamu tüzel kişilerinin kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla gönderdikleri iletilere uygulanmayacaktır.

Yönetmelik, (i) ticari elektronik iletiler, (ii) aracı hizmet sağlayıcılar, kişisel verilerin korunması, ispat yükümlülüğü ve kayıtları saklama süresi ile (iii) şikâyet, denetim ve yetki başlıklı üç ayrı bölümden oluşmaktadır.

Tüketici veya mesleki amaçlarla hareket eden her ticari elektronik ileti alıcısının günlük hayatında önemli bir rol oynayacak olan bu Yönetmeliğe ilişkin genel esaslar aşağıdaki gibidir.

1.Ticari Elektronik İletiler

Yönetmeliğin 4’üncü maddesi, ticari elektronik iletiyi “Telefon, çağrı merkezleri, faks, otomatik arama makineleri, akıllı ses kaydedici sistemler, elektronik posta, kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilen ve ticari amaçlarla gönderilen veri, ses ve görüntü içerikli ileti” olarak tanımlamıştır. Yönetmeliğin 5’inci maddesi; hizmet sağlayıcının, mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak, işletmesini tanıtmak ya da kutlama ve temenni gibi içeriklerle tanınırlığını artırmak amacıyla alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderdiği ticari elektronik iletiler için kendisi tarafından önceden onay alınmasını şart koşmaktadır. Onay, reddetme hakkı kullanılıncaya kadar geçerlidir.

Reddetme hakkı ise Yönetmeliğin 9’uncu maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre alıcı istediğinde hiçbir gerekçe göstermeksizin ticari elektronik ileti almayı reddedebilir. Alıcının ret bildiriminde bulunması, bildirimin yapıldığı iletişim kanalına ilişkin onayı geçersiz kılar. Yönetmeliğin 10’uncu maddesi uyarınca hizmet sağlayıcı, alıcının ticari elektronik iletiyi almayı reddettiğine ilişkin talebinin kendisine ulaşmasından itibaren üç iş günü içinde alıcıya ticari elektronik ileti göndermeyi durdurmakla yükümlüdür.

Bununla birlikte, Yönetmelik onay şartı için bazı istisnalar öngörmektedir. Buna göre, sermaye piyasasına ilişkin mevzuat kapsamında aracılık faaliyetinde bulunan şirketlerce müşterilerine bilgilendirme amaçlı gönderilen ticari elektronik iletiler için onay alınması zorunlu değildir. Aynı zamanda tacir veya esnaf olan alıcıların elektronik iletişim adreslerine gönderilen ticari elektronik iletiler için önceden onay alınması zorunlu değildir. Ancak, tacir ve esnafların 9’uncu maddede öngörülen reddetme hakkını kullanması halinde onayları alınmadan ticari elektronik ileti gönderilemez.

Yönetmeliğin 7’nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca onay, yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim aracıyla alınabilir. Onayda, alıcının ticari elektronik ileti gönderilmesini kabul ettiğine dair olumlu irade beyanı, adı ve soyadı ile elektronik iletişim adresi yer alır. Aynı maddenin onuncu fıkrasında ise onayın alındığına ilişkin ispat yükümlülüğünün hizmet sağlayıcıya ait olduğu vurgulanmaktadır.  

2. Aracı Hizmet Sağlayıcılar, Kişisel Verilerin Korunması, İspat Yükümlülüğü ve Kayıtları Saklama Süresi

Yönetmeliğin 4’üncü maddesinde aracı hizmet sağlayıcıları “Başkalarına ait iktisadî ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişiler” olarak tanımlanmıştır. Yönetmeliğin 11’inci maddesi uyarınca hizmet sağlayıcı, önceden onayını aldığı alıcılara ticari elektronik iletileri kendisi gönderebileceği gibi aracı hizmet sağlayıcılar vasıtasıyla da gönderebilmektedir. Buna göre aracı hizmet sağlayıcı;

  1. Hizmet sağlayıcı tarafından hazırlanmış içerikleri göndermekle,
  2. Ticari elektronik iletinin oluşturulabilmesi, gönderilebilmesi, alınabilmesi, depolanabilmesi ve alıcıların bilgilerinin saklanabilmesi ve işlenebilmesi için gerekli olan yazılım, donanım ile veri tabanı ve yönetim sistemini sağlamakla,
  3. Hizmet sağlayıcı için öngörülen diğer yükümlülüklerin ifasına yönelik imkânı tanımakla ve
  4. Gönderilen ticari elektronik iletilerin içeriğinde kendisine ait marka adı, ticaret unvanı veya işletme adı bilgilerinin en az birine yer vermekle yükümlüdür.

Ancak, aracı hizmet sağlayıcı, hizmet sunduğu elektronik ortamı kullanan gerçek ve tüzel kişiler tarafından sağlanan içerikleri kontrol etmek, bu içerik ve içeriğe konu mal veya hizmetle ilgili hukuka aykırı bir faaliyetin ya da durumun söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir. Ayrıca aracı hizmet sağlayıcı başkaları adına, onların mal ve hizmetlerini tanıtmak, pazarlamak ya da işletmesini tanıtmak amacıyla ticari elektronik ileti göndermek için onay alamaz.

Yönetmeliğin 12’nci maddesinde ise kişisel verilerin korunmasına ilişkin esaslar düzenlenmektedir. Buna göre hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcı, Yönetmelik çerçevesinde yapmış olduğu işlemler ve sunduğu hizmetler nedeniyle elde ettiği verilerin, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla muhafazasından ve hukuka aykırı olarak bunlara erişilmesini ve işlenmesini önlemek amacıyla gerekli tedbirlerin alınmasından sorumludur. Kişisel verilerin üçüncü kişilerle paylaşılabilmesi, işlenebilmesi ve başka amaçlarla kullanılabilmesi için ilgili kişiden önceden onay alınması gerekmektedir.

3. Şikâyet, Denetim ve Yetki

Yönetmeliğin 14’üncü ve devamı maddelerinde ise aracı hizmet sağlayıcılar ve hizmet sağlayıcıların faaliyetlerine ilişkin şikayetler, Bakanlık denetimi ve idari yaptırımlar düzenlenmiştir.

Yönetmeliğin 14 üncü maddesine göre şikâyet başvuruları, ticari elektronik iletinin gönderildiği tarihten itibaren üç ay içinde elektronik ortamda e-Devlet kapısı, Bakanlığın internet sitesi üzerinden veya yazılı olarak şikâyetçinin ikametgâhının bulunduğu yerdeki ticaret il müdürlüğüne yapılır.

Yönetmeliğin 16’ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca (Bakanlık) görevlendirilen denetim elemanları, bu Yönetmelik kapsamında Bakanlık yetkisine giren hususlarla ilgili olarak her türlü bilgi, belge ve defterleri istemeye, bunları incelemeye ve örneklerini almaya, ilgililerden yazılı ve sözlü bilgi almaya yetkilidir.

Şikâyet konusu işlemlerde ispat yükümlülüğü ise hizmet sağlayıcıya ve/veya aracı hizmet sağlayıcıya aittir. Hizmet sağlayıcı ve/veya aracı hizmet sağlayıcı onay kayıtlarını, onayın geçerliliğinin sona erdiği tarihten, ticari elektronik iletilere ilişkin diğer kayıtları ise kayıt tarihinden itibaren bir yıl süreyle saklar.

Daha önce de belirttiğimiz gibi Yönetmeliğin 16’ncı maddesi uyarınca Bakanlık hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının Yönetmelik kapsamında gerçekleştirdiği faaliyet ve işlemleri denetlemeye yetkilidir.

Yönetmeliğin 17’nci maddesine göre Yönetmeliğe aykırı hareket edenlere Kanun’un “cezai hükümler” başlıklı 12’nci maddesi uyarınca uygulanacak idari para cezalarını vermeye, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcının sicile kayıtlı merkezinin bulunduğu yerdeki Ticaret il müdürü yetkilidir. Verilen idari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenir.

Ayrıca Yönetmeliğin Geçici 1’inci maddesi mevcut veri tabanlarının kullanımına ilişkin esaslara yer vermektedir. Buna göre Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce, ticari elektronik ileti gönderilmesi amacıyla alıcının açık irade beyanını içerecek şekilde alınan onaylar geçerlidir. Kanun’un yürürlük tarihi olan 01.05.2015’ten önce, hizmet sağlayıcı ve alıcı arasında doğrudan mal veya hizmet teminine yönelik işlemler sırasında alıcının elektronik iletişim adresini vermesi ile oluşturulan veri tabanlarının onaylı olduğu kabul edilir. Bu şekilde verildiği kabul edilen onay; acente, özel yetkili ya da bayi işletme için verilmiş ise sözleşmenin diğer tarafı için de verilmiş kabul edilir. Bu kapsamda onay verdiği kabul edilen alıcıya, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra, reddetme hakkı da tanınarak gönderilen ilk ticari elektronik iletide, gönderene ait veri tabanında kayıtlı olduğuna dair bilgiye yer verilir.

Belirtilmesi gereken bir başka husus ise Kanun’un yürürlük tarihinden önce, başkaları adına ticari elektronik ileti gönderilmesi amacıyla genel nitelikli onay alınmış ve bu onaya dayanılarak alıcıya ticari elektronik ileti gönderilmiş olması kaydıyla bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren üç ay içinde ve bir defaya mahsus olmak üzere, adına ticari elektronik ileti gönderilenler tarafından onay alınması amacıyla alıcılara ticari elektronik ileti gönderilebilmesine ilişkindir. Bu iletide, genel onayın kim tarafından alındığı bilgisine de yer verilir. Onay talebine sessiz kalınması durumunda talep reddedilmiş sayılır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

View in PDF Format