ÖDEMELERDE KRİPTO VARLIKLARIN KULLANILMAMASINA DAİR YÖNETMELİK YAYIMLANDI
Kripto varlıkların hukuki olarak tanımlanması ve konumlandırılması tüm dünyada güncel bir tartışma konusu olarak karşımıza çıkmaktadır. Kripto varlıklarının popülaritesinin artması ile birlikte Türkiye’de de konuya ilişkin bir düzenleme gelmesi beklenmekteydi.
Bu bağlamda, ülkemizde kripto varlıklara ilişkin ilk düzenleme, Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (“TCMB”) tarafından yapılmıştır. Hukukumuzda kripto varlıkların ilk kez tanımlandığı, kripto varlıkların ödemelerde kullanılmasına ve kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara (“Platform”) veya bu Platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edilmesine yönelik sınırlamalar getiren Yönetmelik, 16 Nisan 2021 tarihli ve 31456 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Yönetmelik’in yayımlanması üzerine aynı gün, TCMB Yönetmelik’e ilişkin bir basın duyurusu da yapmıştır. Bu basın duyurusunda TCMB, kripto varlıkların herhangi bir düzenleme ve denetim mekanizmasına tabi olmaması, merkezi bir muhatabın bulunmaması, piyasa değerinin aşırı oynaklık göstermesi, anonim yapıları nedeniyle yasadışı faaliyetlerde kullanılabilmesi, cüzdanların çalınabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi ile işlemlerin geri dönülemez nitelikte olması gibi nedenlerle ilgili taraflar açısından önemli riskler barındırdığını belirtmiştir. Aynı basın duyurusunda TCMB ayrıca, son dönemde kripto varlıkların ödemeler alanında kullanılmasına ilişkin çeşitli girişimlerin oluşmaya başladığının gözlemlendiğini belirtmekte, kripto varlıkların ödemelerde kullanılmasının, yukarıda bahsedilen sebeplerle işlemin tarafları açısından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler yaratma ihtimali bulunduğu ve bu alanda mevcutta kullanılan yöntem ve araçlara karşı güven zafiyeti meydana getirebilecek unsurlar içerdiği yönünde değerlendirmede bulunmaktadır.
A. Yönetmelik’in Hukuki Dayanağı
Yönetmelik’in hukuki dayanağı, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu’nun (“1211 sayılı Kanun”) 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (I) numaralı bendinin (f) alt bendi ile dördüncü fıkrası ve 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’un (“6493 sayılı Kanun”) 12 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile 18 inci maddesinin altıncı fıkrasıdır.
Yönetmelik sadece bahse konu sınırlı alanda kripto varlıklara ilişkin düzenleme getirmektedir.
B. Yönetmelik Kapsamında Yapılan Düzenlemeler
Yönetmelik ile 6493 sayılı Kanun kapsamında düzenleme yapılarak, kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasının önüne geçilmiştir. Bununla birlikte, Yönetmelik kripto varlıkların alım ve satım işlemlerini yasaklamamaktadır. Yönetmelik ile getirilen düzenlemeler kısaca aşağıda açıklanmaktadır.
a. Kripto Varlık Tanımı
Kripto varlıklar Yönetmelik ile birlikte hukukumuzda ilk kez tanımlanmıştır. Yönetmelik’in 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre kripto varlık, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıktır.
b. Yönetmelik’in Getirdiği Yasaklar
Yönetmelik’in 3 üncü maddesinin ikinci ve üçüncü fıkrası uyarınca, kripto varlıklar, ödemelerde doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılamayacak ve bunların ödemelerde doğrudan ya da dolaylı olarak kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacaktır.
Benzer şekilde, Yönetmelik’in 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca, bankalar, elektronik para kuruluşları, ödeme kuruluşları ve Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi’nin (“PTT”), ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı şekilde iş modelleri geliştirmesi ve bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunması yasaklanmıştır.
Son olarak, Yönetmelik’in 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında, ödeme ve elektronik para kuruluşlarının, Platformlara veya bu Platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyeceği düzenlenmiştir. Madde 4/1 hükmünün aksine, bankaların ve PTT’nin madde 4/2 hükmünün kapsamı dışında tutulduğu görülmekte olup, buradan hareketle bankaların ve PTT’nin Platformlara veya bu Platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edebileceği anlaşılmaktadır.
C. Yönetmelik’in Yürürlük Tarihi
16 Nisan 2021 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik, 30 Nisan 2021 tarihinde yürürlüğe girecektir.
Daha fazla bilgi ve destek için info@lbfpartners.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
LBF Partners
Avukatlık ve Danışmanlık
View in PDF Format