KRİPTO VARLIK HİZMET SAĞLAYICILARI, SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ VE TERÖRÜN FİNANSMANININ ÖNLENMESİNE DAİR TEDBİRLER HAKKINDA YÖNETMELİK KAPSAMINDA YÜKÜMLÜ OLARAK KABUL EDİLDİ
Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlanan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”), 01 Mayıs 2021 tarihli ve 31471 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği ile, suç gelirlerinin aklanmasının ve terörizmin finansmanının önlenmesi, finansal ve finansal olmayan kuruluşlar ile bazı iş ve meslek gruplarının suçlular tarafından kullanılmasının engellenebilmesi için kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve tasarruf finansman şirketleri de, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik’in (“Tedbirler Yönetmeliği”) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen “yükümlüler” kapsamına dahil edilmiş ve yükümlülerin kapsamı genişletilmiştir.
A. Gelişmeler
Değişiklik Yönetmeliği’nin 1 inci maddesi ile Tedbirler Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasına yapılan ekleme doğrultusunda, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve tasarruf finansman şirketleri de, Tedbirler Yönetmeliği kapsamında “yükümlü” olarak kabul edilmiştir.
04 Mayıs 2021 tarihinde ayrıca, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (“MASAK”) tarafından Değişiklik Yönetmeliği’nin uygulanmasında kripto varlık hizmet sağlayıcılara ve tasarruf finansman şirketlerine yol göstermek üzere iki yeni rehber yayımlanmıştır.
İşbu bilgi notu, yalnızca kripto varlık hizmet sağlayıcılara yönelik düzenlemeleri konu almakta olup, Değişiklik Yönetmeliği ve Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları için Rehber’de (“Rehber”) kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin öne çıkan yükümlülüklere aşağıda kısaca yer vermektedir.
B. “Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcı” Tanımı
“Kripto varlık hizmet sağlayıcı” ifadesinin Değişiklik Yönetmeliği’nde tanımlanmadığı görülmektedir. Bununla birlikte, Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik’te yer alan kripto varlık tanımı[1] üzerinden bir “kripto varlık hizmet sağlayıcı” tanımına Rehber’de yer verilmiş olup, Rehber’e göre “kripto varlık hizmet sağlayıcılar”, kripto varlıkların alım satımına elektronik işlem platformları üzerinden aracılık eden kuruluşlardır.
C. Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Tabi Olacağı Yükümlülükler
Kripto varlık hizmet sağlayıcılar da Tedbirler Yönetmeliği kapsamında yükümlü olarak tanımlanmakla, yükümlüler için öngörülen çeşitli yükümlülüklere tabi hale gelmiştir.
Bu kapsamda kripto varlık hizmet sağlayıcıların tabi oldukları temel yükümlülükler, müşterinin tanınması, şüpheli işlem bildirimi, bilgi ve belge verme, devamlı bilgi verme ile muhafaza ve ibraz yükümlülükleri olup, anılan yükümlülüklerin her biri aşağıda kısaca izah edilmektedir.
a. Müşterinin Tanınması Yükümlülüğü
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun’un (“5549 sayılı Kanun”) 3 üncü maddesi uyarınca, müşterinin tanınmasına ilişkin esaslar kapsamında; kendileri nezdinde yapılan veya aracılık ettikleri işlemlerde işlem yapılmadan önce, işlem yapanlar ile nam veya hesaplarına işlem yapılanların kimliklerini tespit etmek ve gerekli diğer tedbirleri almakla yükümlü kılınmıştır.
b. Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğü
5549 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, kendi nezdinde veya kendisi aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu malvarlığının yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde bu işlemleri MASAK’a bildirilmekle yükümlü hale gelmiştir.
Bu doğrultuda, kripto varlık hizmet sağlayıcılar, şüpheli işlemleri şüphenin oluştuğu tarihten itibaren en geç on iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise derhal MASAK Başkanlığına bildirilmelidir.
Bildirim yükümlülüğü, tüzel kişi kripto varlık hizmet sağlayıcının kanuni temsilcisi tarafından yerine getirilecektir.
c. Devamlı Bilgi Verme Yükümlülüğü
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, 5549 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca, taraf oldukları veya aracılık ettikleri işlemlerden, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek tutarı aşanları MASAK’a bildirmekle yükümlü kılınmıştır.
ç. Bilgi ve Belge Verme Yükümlülüğü
Değişiklik Yönetmeliği ile, kripto varlık hizmet sağlayıcıları, 5549 sayılı Kanunun 7 nci maddesi kapsamında, MASAK ve denetim elemanları tarafından istenilecek her türlü bilgi, belge ve bunlara ilişkin her türlü ortamdaki kayıtları, bu kayıtlara erişimi sağlamak veya okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgi ve şifreleri tam ve doğru olarak vermek ve gerekli kolaylığı sağlamakla yükümlü kılınmıştır.
d. Muhafaza ve İbraz Yükümlülüğü
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, 5549 sayılı Kanunun 7 nci maddesi uyarınca 5549 sayılı Kanunla getirilen yükümlülüklere ve işlemlerine ilişkin her türlü ortamdaki; belgeleri düzenleme tarihinden, defter ve kayıtları son kayıt tarihinden, kimlik tespitine ilişkin belgeleri ise son işlem tarihinden itibaren sekiz yıl süreyle muhafaza ve istenmesi halinde yetkililere ibraz etmekle yükümlü hale gelmiştir.
Ç. Değişiklik Yönetmeliği’nin Yürürlük Tarihi
01 Mayıs 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Değişiklik Yönetmeliği, aynı gün yürürlüğe girmiştir.
Daha fazla bilgi ve destek için info@lbfpartners.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
LBF Partners
Avukatlık ve Danışmanlık
[1] Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından yayımlanan 16 Nisan 2021 tarihli Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik’e göre “kripto varlık” ifadesi, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak, sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade etmektedir. Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik’e dair detaylara 20 Nisan 2021 tarihli hukuk bültenimizde yer verilmektedir.