Sermaye Piyasası Kurulu (“SPK”) tarafından, 10 Şubat 2017 tarihli ve 29975 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan III-37.1.b sayılı “Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ III-37.1’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ” (“III-37.1.b sayılı Değişiklik Tebliği”), kaldıraçlı işlemlerde azami kaldıraç oranı ve başlangıç teminat tutarına ilişkin önemli birtakım değişiklikler getirmektedir. III-37.1.b sayılı sayılı Değişiklik Tebliği ile getirilen değişiklikler aşağıda izah edilmektedir.
I. Azami Kaldıraç Oranına İlişkin Değişiklikler
III-37.1.b sayılı Değişiklik Tebliği ile III-37.1 sayılı Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ’in (“Yatırım Hizmetleri Tebliği”) “Kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı ve teminatlar” başlıklı 27 nci maddesinin birinci fıkrası değiştirilerek kaldıraçlı işlemlerde pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak azami kaldıraç oranı 100:1’den 10:1’e düşürülmüş, ayrıca ikinci fıkrada yer alan Türk Lirası, Amerikan Doları ve Euro’nun birbirilerine karşı olan değişim oranlarını esas alan varlıklar ile altına dayalı olanlar dışındaki varlıklarda azami kaldıraç oranının 50:1 şeklinde uygulanacağına dair hüküm de maddeden çıkarılmıştır. Böylelikle tüm varlıklar için kaldıraç oranı 10:1 olarak belirlenmiştir.
27 nci maddenin azami kaldıraç oranlarını düzenleyen birinci ve ikinci fıkralarında gerçekleştirilen değişiklikler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
|
Eski metin |
Değişiklikten sonra |
|
(1) Kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı, işlem yapmak için yatırılan teminat tutarı karşılığında alınabilecek pozisyon tutarını gösteren orandır. Kaldıraçlı işlemlerde pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak kaldıraç oranı (2) |
(1) Kaldıraçlı işlemlerde kaldıraç oranı, işlem yapmak için yatırılan teminat tutarı karşılığında alınabilecek pozisyon tutarını gösteren orandır. Kaldıraçlı işlemlerde pozisyonun ilk açıldığı sırada uygulanacak kaldıraç oranı 10:1’i geçemez. (2) Kurul gerekli gördüğü hallerde bu oranları değiştirme ve varlık bazında kaldıraç oranı belirleme yetkisine sahiptir.
|
II. Başlangıç Teminat Tutarına İlişkin Değişiklikler
III-37.1.b sayılı Değişiklik Tebliği ile 27 nci maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarında yer alan başlangıç teminat tutarı 20.000 TL veya muadili döviz tutarının altında olan müşterilere uygulanacak kaldıraç oranları ile teminat tutarındaki değişikliklere göre işlemlerin devamında uygulanacak kaldıraç oranlarına ilişkin düzenlemeler metinden çıkarılmış, bahsi geçen hükümler yerine kaldıraçlı işlemlere başlayabilmek için asgari 50.000 TL veya muadili döviz tutarında başlangıç teminatı yatırılması zorunluluğu getirilmiştir.
27 nci maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında gerçekleştirilen değişiklikler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
|
Eski metin |
Değişiklikten sonra |
|
(3) (4) |
(3) Kaldıraçlı işlem gerçekleştirebilmek için başlangıç teminat tutarı olarak asgari 50.000 TL veya muadili döviz tutarı hesaba yatırılır. (4) İşlemlere başlamadan önce veya başladıktan sonra hesaptan nakit çekilmesi veya başka bir kuruma virman yapılması suretiyle başlangıç teminat tutarının 50.000 TL veya muadili döviz tutarının altına düşürülmesi halinde pozisyon açılamaz. İşlemlere başlandıktan sonra zarar edilmesi neticesinde teminat tutarının 50.000 TL veya muadili döviz tutarının altına düşmesi durumunda işlemlere devam edilebilir. |
III. Yürürlük
III-37.1.b sayılı Değişiklik Tebliği ile gerçekleştirilen değişiklikler, Tebliğ’in yayımı tarihi olan 10 Şubat 2017 itibariyle yürürlüğe girmiş olmakla birlikte, Yatırım Hizmetleri Tebliği’ne eklenen Geçici 6 ncı madde ile aracı kurumlara mevcut açık pozisyonları yeni düzenlemeyle uyumlu hale getirmeleri için 45 günlük geçiş süresi tanınmıştır. Geçici 6 ncı madde uyarınca geçiş süresi sonunda yeni düzenlemelere uyum sağlayamayan pozisyonlar aracı kurumlar tarafından resen kapatılacaktır.
View in PDF Format