İCRA VE İFLAS KANUNU İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN İLE GETİRİLEN DEĞİŞİKLİKLER
İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik Kanunu”), 19 Haziran 2021 tarihli ve 31516 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu’nun (“İİK”) konkordatoya ilişkin hükümleri başta gelmek üzere, Kat Mülkiyeti Kanunu, Kamulaştırma Kanunu, Emlak Vergisi Kanunu, Harçlar Kanunu, Belediye Gelirleri Kanunu, İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun ve Karayolları Trafik Kanunu’nda da değişiklikler yapılmıştır. Bu Bilgi Notu’nda İİK, Kat Mülkiyeti Kanunu ve Kamulaştırma Kanunu’nda yapılan değişiklikler incelenmiştir.
I. İcra ve İflas Kanunu’na İlişkin Gelişmeler
i. İflas İdare Memurları
Değişiklik Kanunu ile İİK’nın “İflas İdaresi ve İflas Dairesinin Vazifeleri” başlıklı 223 üncü maddesine ek fıkra eklenerek iflas idare memurlarının seçilme prosedürü ile nitelikleri, denetimleri, eğitimleri gibi hususlar hükme bağlanmıştır.
Bu hükme göre, iflas idare memurları, bilirkişilik bölge kurullarınca oluşturulan iflas idare memurları listesinden seçilir ve bu şekilde seçilen iflas idare memurlarından birinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir, birinin ise hukukçu olması zorunludur. Bu doğrultuda listeye kayıt olunması için gerekli şartlar hükümde belirtilmiş ve listede görevlendirilecek memur bulunmaması halinde izlenecek prosedür açıklanmıştır.
Bu hüküm ile getirilen önemli bir değişiklik ise bir iflas idare memurunun, eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada görev alamayacağıdır.
İİK’ya eklenen Geçici Madde 17 ile İİK’nın 223 üncü maddesi doğrultusunda iflas idare memurları listesi oluşturuluncaya kadar listeden görevlendirme usulü dikkate alınmaksızın iflas idare memuru görevlendirileceği; bir kişinin eş zamanlı olarak beşten fazla dosyada memur olarak görev alma amacıyla görevlendirilen iflas idare memurlarının icra mahkemesinin bağlı bulunduğu bölge adliye mahkemesinin bilirkişilik bölge kuruluna bildirilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
ii. Ekonomik Bütünlük Arz Eden Mallar ve Haklar
Malların paraya çevrilmesi usulüne dair yapılan değişiklik 241 inci maddenin son fıkrasının tadili ile ticari ve ekonomik bütünlük arz eden ya da bir bütün halinde satıldığı takdirde daha yüksek gelir elde edileceği anlaşılan mal ve haklara ek olarak bu mal ve hakları bünyesinde bulunduran işletmeleri de kapsamına almıştır. Satışta işletmenin devamlılığı ve ekonomiye olan katkısının gözetileceğine de yapılan değişiklik ile yer verilmiştir.
Belirtmek gerekir ki, bütün olarak satışın gerçekleşmemesi halinde mal ve hakların ayrı ayrı satılabileceği ve söz konusu 241 inci maddeye getirilen değişikliklerin Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenleneceği de getirilen yenilikler arasındadır.
Konkordato projesine göre rehinli malların işletme tarafından kullanılmasının öngörülmediği veya kıymeti düşecek ya da muhafazası masraflı olacak ise İİK’nın 297 nci maddesi uyarınca satışına izin verilebileceğine dair İİK’nın “kesin mühletin rehinli alacaklılar bakımından sonuçları” başlıklı 295 inci maddesine ekleme yapılmıştır.
iii. Kesin Mühletin Sonuçları
Kesin mühletin sözleşmeler bakımından sonuçları açısından, İİK’nın 296 ncı maddesinde yapılan değişikliklerle, söz konusu madde kapsamında, geçici ve kesin mühlet süresince devam eden sözleşmeler nedeniyle borçlanılan edimlerin karşılıklı olarak ifa edileceğine yer verilmiştir. Aynı maddede yapılan değişiklik, İİK’nın değişiklik öncesi borçlunun konkordatonun amacına ulaşmasını engelleyen sürekli borç ilişkilerini mahkeme onayıyla feshedebilmesi hakkının kullanım şartlarını ağırlaştırarak mezkûr sürekli borç ilişkilerinin aşırı külfetli olma koşulunu aramıştır.
Kesin mühletin borçlu bakımından sonuçlarını düzenleyen 297 nci madde altındaki değişiklik ile borçlunun işletmenin devamı için önem arz eden taşınırını da devredemeyeceği hükme bağlanmıştır. Aynı fıkranın devamında bu işlemler hakkında mahkemede karar alınmasına ilişkin olarak komiserin ve alacaklılar kurulunun görüşünün alınması konusunda değişiklik yapılarak komiserin görüşü ile alacaklılar kurulunun muvafakatinin alınması gereği getirilmiştir.
iv. Konkordatonun Sonuçlanması ve Hükümleri
Konkordatonun tasdik edilmemesi ve borçlunun iflasını düzenleyen İİK’nın 308 inci maddesine; konkordato sürecinin iflasla sonuçlanması halinde iflas kararının veren mahkemenin tasfiyenin basit veya adi tasfiye usulüne göre yapılmasına ve gerektiğinde adi tasfiyenin komiserler tarafından yerine getirilmesine karar verebileceği, bu halde iflas idaresine ait görev ve yetkilerin komiserler tarafından kullanılacağına dair fıkra eklenmiştir.
Konkordato hükümlerini düzenleyen İİK 308/c maddesi altında yapılan değişikliklerle, kredi kurumları tarafından verilen kredilerin de dahil olmak üzere geçici mühlet kararından sonra komiserin izniyle akdedilmiş borçların, adi konkordatoda konkordato şartlarına tabi olmayacağı, temerrüt halinde mühlet sırasında dahi icra takibine konu edilebileceği, İİK’nın 206 ncı maddesi kapsamında rehinli alacaklardan hemen sonra, diğer bütün alacaklardan önce ödeneceği; malvarlığının terki suretiyle konkordato yahut bir sonraki iflasta 248 inci madde kapsamında masa borcu sayılacağı düzenlenmiştir.
II. Kamulaştırma Kanunu’na İlişkin Gelişmeler
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun kesinleşmiş mahkeme kararlarına istinaden idareler adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına tescil edilen taşınmazların eski malikleri adına kamu bankalarına yatırılan ancak hak sahiplerine ödenmediği tespit edilen kamulaştırma bedelleri nedeniyle idareler aleyhine açılan davalarda tespit edilen değerlere ilişkin Ek 3 üncü maddesinin tebliği dahil eksik veya hatalı kamulaştırma işlemleri bulunmasına rağmen idare adına tescil edilmiş olan taşınmazlar hakkında da uygulanacağı düzenlenmiştir. Bu doğrultuda Değişiklik Kanunu ile eklenen Geçici Madde 17, Ek 3 üncü maddesinin, Değişiklik Kanunu’nun yürürlüğe girdiği tarihte kanun yolu incelemesindekiler dahil görülmekte olan davalarda da uygulanacağını hükme bağlamıştır.
Kamulaştırma Kanunu’na eklenen Geçici Madde 16 ile kamulaştırma işlemleri tamamlanmamış veya kamulaştırması hiç yapılmamış olmasına rağmen 4/11/1983 tarihinden mezkur bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar fiilen kamu hizmetine ayrılan veya kamu yararına ilişkin bir ihtiyaca tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmazlara veya kaynaklara kısmen veya tamamen veyahut irtifak hakkı tesis etmek suretiyle malikinin rızası olmaksızın fiili el konulması veya hukuki el atılması sebebiyle mülkiyet hakkında doğan taleplere dair bedel ve tazminata ilişkin davalarda verilen kararların taşınmaz mal ile ilgili ayni haklara ilişkin kararların icrasında ilişkin hükümlere göre yerine getirileceği; mezkur maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce kesinleşmemiş mahkeme kararlarına dayanılarak başlatılan icra takiplerinin kesinleşmiş mahkeme kararı ibraz edilinceye kadar durdurulacağı hükme bağlanmıştır.
III. Kat Mülkiyeti Kanunu’na İlişkin Gelişmeler
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile bu Kanun’un 10 uncu maddesindeki tadil doğrultusunda, yapı kullanma izin belgesi düzenlenen tüm yapıların cins değişikliği işlemlerinin resen yapılacağı belirtilmiştir. Bu doğrultuda yapı kullanma izin belgesini düzenlemeye yetkili idare tarafından Mekânsal Adres Kayıt Sistemine yüklenerek elektronik ortamda kadastro müdürlüğüne gönderilen yapı kullanma izin belgesi ile yapı aplikasyon projesine göre kadastro müdürlüğünce tescil bildirimi düzenleneceği düzenlenmiştir. Tapu müdürlüğüne gönderilen tescil üzerine başkaca bir belge aranmaksızın cins değişikliği resen tescil edilecektir. Cins değişikliği yapılmış taşınmaz kat irtifakının tesisli olması halinde ise, kat irtifakının tescile ait resmi senede ve Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 12 nci maddesinde yazılı belgelere dayalı olarak başkaca bir belge aranmaksızın resen kat mülkiyetine çevrilecektir. Bu değişiklik ile yapılan işlemler döner sermaye hizmet bedelinden muaf tutulacaktır. Kripto varlık hizmet sağlayıcılar da Tedbirler Yönetmeliği kapsamında yükümlü olarak tanımlanmakla, yükümlüler için öngörülen çeşitli yükümlülüklere tabi hale gelmiştir.
Belirtmek gerekir ki, kat irtifakının kurulmasını düzenleyen 14 üncü madde altında yapının tamamlanmasından sonra kat irtifakının kat mülkiyetine çevrilmesinin kat irtifakının tesciline ait resmi senedi ve Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 12 nci maddesinde yazılı belgelere dayalı olarak yetkili idarece yapı kullanma izin belgesinin verildiği tarihten itibaren altmış gün içerisinde ilgili tapu idaresine gönderilmesi üzerine yapılacağını belirten hüküm kaldırılmıştır.
Bu doğrultuda eklenen Geçici Madde 1 ile maddenin yürürlüğe girmesinden önce yapı kullanma izin belgesi düzenlenen tüm yapılarda, Mekânsal Adres Kayıt Sistemine yüklenemeyen yapı kullanma izin belgesi ile yapı aplikasyon projesinin yetkili idare tarafından elektronik ortamda kadastro müdürlüğüne gönderilmesi halinde Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 10 uncu maddesinin altıncı fıkrası hükümleri uyarınca işlem yapılacağı hükme bağlanmıştır.
IV. Değişiklik Kanunu’nun Yürürlük Tarihi
19 Haziran 2021 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Değişiklik Kanunu, aynı gün yürürlüğe girmiştir.
Daha fazla bilgi ve destek için info@lbfpartners.com adresinden bizimle iletişime geçebilirsiniz.
LBF Partners
Avukatlık ve Danışmanlık
View in PDF Format