5015 sayılı Kanun’un “Faaliyetlerin Kısıtlanması” başlıklı 9 uncu maddesinin ikinci fıkrasında; dağıtıcılara, lisans başvurularında asgarî yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) dağıtım projeksiyonu ile bayi bilgilerini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (“EPDK”) verme zorunluluğu getirilmiştir.
EPDK, söz konusu düzenlemeyi her dağıtıcının lisansının devamı süresince yılda en az 60.000 ton beyaz ürün satmak zorunda olduğu şeklinde değerlendirmiş ve Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin 17 nci maddesinin 3 üncü fıkrasında şu hükme yer vermiştir:
“Dağıtıcı lisansı sahipleri asgari yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) dağıtımı yapabilecek kapasite, donanım ve ekonomik güce sahip olmak zorundadır. Dağıtıcı lisansı alınması için gerekli ön şart olan asgari yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) satış zorunluluğunu yerine getiremediği tespit edilen dağıtıcının bu yükümlülüğünü gerçekleştirememe nedenine ilişkin yazılı açıklaması da dikkate alınarak hazırlanan inceleme raporu Kurul’a sunulur. Mücbir sebepler hariç bu yükümlülüğünü yerine getiremeyen dağıtıcının lisansı Kurul kararı ile iptal edilir.”
Bu hükümle birlikte, mücbir sebep sayılan haller dışında yıllık satış yükümlülüklerini yerine getirmeyen dağıtım şirketlerinin lisansının Kurul kararıyla iptal edileceği düzenlemiştir. Ne var ki, Danıştay 13. Dairesinin, 09.05.2012 tarihli ve 2012/192 E. sayılı kararıyla söz konusu maddenin üçüncü fıkrasının “Dağıtıcı lisansı alınması için gerekli ön şart olan asgari yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin, motorin) satış zorunluluğunu yerine getiremediği tespit edilen dağıtıcının bu yükümlülüğünü gerçekleştirememe nedenine ilişkin yazılı açıklaması da dikkate alınarak hazırlanan inceleme raporu Kurul’a sunulur. Mücbir sebepler hariç bu yükümlülüğünü yerine getiremeyen dağıtıcının lisansı Kurul kararı ile iptal edilir” şeklindeki ikinci ve üçüncü cümlesinin yürütmesi durdurulmuştur.
EPDK, 01.02.2015 tarihli ve 29254 sayılı Resmi Gazete’de yayımladığı Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’le Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin üçüncü fıkrasını değiştirmiştir. Yeni fıkra incelendiğinde, değişikliğinin sadece ikinci cümleye ilişkin yapıldığı; fıkranın, 60.000 ton satış yükümlülüğünün ne zaman başlayacağı, geçiş dönemi ve dağıtıcıların bu yükümlülük kapsamında dikkate alınmayacak ticari faaliyetlerine ilişkin geri kalan kısmının ise aynen tutulduğu görülmektedir. İkinci cümlenin yeni hali aşağıdaki gibidir:
“…Hukuken geçerli bir nedene dayanmaksızın, pazarlama projeksiyonunda beyan edilen asgari yıllık 60.000 ton beyaz ürün (benzin,motorin) satışını gerçekleştiremediği tespit edilen dağıtıcılar hakkında Kanunun ilgili maddeleri gereği idari yaptırım uygulanır….”
Yapılan değişiklikle, 60.000 ton satış yapamayan dağıtıcıların lisanslarının iptal edileceği yönündeki açık ifade metinden çıkarılmış, yükümlülüğün yerine getirilemediği durumlarda Kanunun ilgili maddelerinde yer alan idari yaptırımların uygulanacağı öngörülmüştür. Kanunda idari yaptırımlar 19 uncu maddede, diğer idari tedbirler ise 20 nci maddede düzenlenmiştir. Öte yandan, satış yükümlülüğünün yerine getirilememesi durumu için idari yaptırım uygulanabilmesi, ihlalin hukuken geçerli bir nedene dayanmaması şartına bağlanmıştır. Hangi durumların hukuken geçerli bir neden olabileceği hususunda ise herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.
View in PDF Format